در پهنه وسیع ایران‌زمین، جاده‌هایی وجود دارند که تنها مسیر نیستند، بلکه خود مقصدی دل‌انگیز و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی به شمار می‌روند. در میان این شاهراه‌های خیال‌انگیز، «جاده اسالم به خلخال» همواره در صدر فهرست زیباترین‌ها جای گرفته است. این جاده، که گاهی در آغوش مه فرو می‌رود و مناظری رازآلود و رویایی را پیش چشم مسافران می‌گشاید، دروازه‌ای به سوی شهری در جنوب استان اردبیل است: «خلخال»، سرزمینی با چشم‌اندازهای بیکران و طبیعتی بکر.
خلخال، واژه‌ای که تصویری از کوه‌های سر به فلک کشیده، دشت‌های سرسبز و جاده‌های مه‌آلود را در ذهن تداعی می‌کند. این شهر، که در گذشته «هیرو» نامیده می‌شد و سپس به دلیل تنوع آب‌وهوایی و چشم‌اندازهای «خال‌خالی» طبیعتش به «خال‌خال» و بعدها به «خلخال» تغییر نام یافت، در شمال غربی ایران و در جنوب استان اردبیل واقع شده است. با وسعتی حدود 3980 کیلومترمربع و جمعیتی بالغ بر 86 هزار نفر، خلخال از شمال با کوثر، از شرق با کوه‌های تالش و استان گیلان، از جنوب با زنجان و از غرب با میانه در آذربایجان شرقی هم‌مرز است. این موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد، خلخال را به مقصدی بی‌نظیر برای دوستداران طبیعت و ماجراجویی تبدیل کرده است.
جاده اسالم به خلخال: دروازه‌ای به رویا
شاید معروف‌ترین جاذبه خلخال، همان جاده رویایی اسالم به خلخال باشد که خود به تنهایی یک مقصد گردشگری محسوب می‌شود. این مسیر 70 کیلومتری، از شهر اسالم در استان گیلان آغاز شده و به شهر خلخال در جنوب استان اردبیل منتهی می‌گردد. با ورود به این جاده، گویی قدم به رویایی‌ترین مسیر جنگلی ایران گذاشته‌اید. جاده‌ای پیچ در پیچ که ابتدا پوشیده از درختان سر به فلک کشیده جنگلی است [5، 111]. آنچه بر جذابیت این جاده می‌افزاید، عدم وجود هرگونه سازه بتنی و ساختمان‌سازی در طول مسیر است که سبب حفظ بکر بودن طبیعت آن شده است.
با دور شدن از اسالم و حدود یک ساعت رانندگی، چشم‌انداز به دشت‌های سرسبز و مخملی تغییر می‌یابد. در این دشت‌ها، کلبه‌های چوبی، گله‌های اسب و رمه‌های گوسفندان در حال چرا، تصاویری رویایی و به‌یادماندنی خلق می‌کنند. همجواری جاده با دریای خزر باعث رطوبت فوق‌العاده‌ای شده که به دلیل ییلاقی بودن و هوای خنک، آزاردهنده نیست و اغلب به صورت مه غلیظی خود را نشان می‌دهد. این مه، عنصری جادویی است که جاده و مناظر اطراف آن را در هاله‌ای از ابهام و راز فرو می‌برد و تجربه‌ای متفاوت و خیال‌انگیز را برای مسافران رقم می‌زند. رانندگی در این مسیر، به خودی خود، تفریحی لذت‌بخش است که بارها شما را مجبور به توقف و غرق شدن در زیبایی‌های بی‌بدیل طبیعت می‌کند. حتی بخشی از طبیعت زیبای اسالم، لوکیشن فیلم پرهزینه حضرت سلیمان برای بازسازی شهر اورشلیم بوده است.
جاذبه‌های پنهان در دل مه: سفری فراتر از جاده
خلخال و حومه آن، تنها به جاده اسالم به خلخال محدود نمی‌شود. این منطقه سرشار از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، مذهبی و تفریحی است که هر سلیقه‌ای را به خود جذب می‌کند.
طبیعت بکر: رقص رنگ‌ها و زندگی در مه
- روستاها، نگین‌های سبز: خلخال به روستاهای دیدنی و خوش‌آب‌وهوایش شهرت دارد.
- روستای ناو: در 25 کیلومتری جاده اسالم به خلخال، با کلبه‌های چوبی در دو طرف ناورود، بافت روستایی زیبا و هوای مه‌آلودش بسیار چشم‌نواز است.
- روستای لرد: این روستای بهشتی در 27 کیلومتری شهر کلور و 32 کیلومتری خلخال، در منطقه کوهستانی آق داغ قرار دارد و به دلیل هوای خنک در بهار و تابستان، طبیعت جذاب و آب معدنی، عسل و میوه‌های تابستانی‌اش شناخته می‌شود.
- روستای اندبیل: در 3 کیلومتری شمال شرقی خلخال، با آداب‌ورسوم جذاب، طبیعت چشم‌نواز، درختان فراوان و جویبارهای جاری، مکانی ایده‌آل برای گذراندن روزهای تابستان است.
- روستای برندق: یکی از بزرگ‌ترین روستاهای اردبیل در دامنه کوه آق داغ، با طبیعت بکر، میوه‌های خوشمزه و بهترین لبنیات منطقه، تجربه‌ای بی‌نظیر از دشت و کوه و درخت میوه را ارائه می‌دهد.
- روستای کزج: به دلیل طبیعت بکر و عسل‌های نابش معروف است و معماری پلکانی آن، مشابه ماسوله و روستاهای منطقه اورامانات، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. این روستا “بهشت گمشده ایران” نامیده شده است.
- دریاچه‌ها و آبشارها: نجوای آب در دل طبیعت:
- دریاچه نئور: این دریاچه مشهور، بین استان‌های گیلان و اردبیل و در 40 کیلومتری جنوب شرقی اردبیل قرار دارد. نئور در دره کوهستان باغرو واقع شده و به دلیل قرار گرفتن میان کوه‌های بلند، منطقه‌ای سردسیر و پربارش است که در فصول گرم سال، هوایی فوق‌العاده و مکانی عالی برای کمپینگ در بهار دارد. این دریاچه از دو بخش تشکیل شده که در فصل بهار و با آب شدن برف‌ها به هم می‌پیوندند و هیچ دخل و تصرف انسانی در اطراف آن وجود ندارد که بکر بودن آن را تضمین می‌کند.
- دریاچه سراگاه (سه راه گاه/سد خاکی): در مسیر جاده اسالم به خلخال و در میان شالیزارهای تالش قرار دارد. این دریاچه نیازی به بارش باران ندارد، زیرا چشمه‌های جوشان کف آن را پر می‌کنند. اطراف آن برای پیک‌نیک و صرف ماهی تازه کبابی بسیار مناسب است.
- آبشار دریابن: در 12 کیلومتری جاده اسالم به خلخال، با 30 متر ارتفاع و در میان درختان سرسبز، پس از 40 دقیقه پیاده‌روی از جاده فرعی قابل دسترسی است.
- آبشار نوده: در 15 کیلومتری شهر هشتجین، با 30 متر ارتفاع و منطقه صخره‌ای جذابش، یکی از بهترین مناطق گردشگری در بهار است. صخره‌های بلند و بوی آویشن و مرزه در طبیعت آن پیچیده است.
- آبشار نره‌گر: در روستای اسبو قرار دارد و در فصل بهار با آب شدن برف‌ها ظاهر می‌شود.
- آبشار آقبلاغ: از ارتفاعات آق داغ (سفید کوه) سرچشمه می‌گیرد و با جوش و خروش فراوان از ارتفاع 2750 متری به پایین می‌ریزد. بهار و تابستان بهترین زمان بازدید از آن است.
- قله‌ها و چشمه‌ها: اوج سرزندگی و خنکا:
- قله آق داغ: دومین قله بلند رشته کوه سبلان با ارتفاع 3303 متر، یک منطقه حفاظت‌شده جذاب برای فتح کردن است که زیستگاه حیوانات کمیابی مانند خرس، پلنگ، خرگوش، گراز، عقاب طلایی و شاهین است.
- رودخانه قزل اوزن: دومین رود طویل ایران که از بخش‌های بزرگی از غرب، شمال غرب و شمال استان زنجان می‌گذرد و در تاریخ و تمدن ایران دست بالایی داشته است.
- خلخال سویی: چشمه‌ای که از برفابه‌های ارتفاعات هواشان سرچشمه می‌گیرد و خنکی آب و سرسبزی اطراف آن مردم را در گرم‌ترین روزهای سال به آنجا می‌کشاند. مکانی عالی برای کمپینگ و پیک‌نیک است.
- چشمه میر عدیل: در ارتفاع 2000 متری بخش غربی رشته‌کوه باغرو، حتی در وسط تابستان نیز هوایی بهاری دارد و پرواز پرندگان وحشی و نسیم خنک آن، تجربه‌ای هیجان‌انگیز از طبیعت‌گردی در خلخال را به ارمغان می‌آورد.
- غار هفت خانه (یدی دام): در 20 کیلومتری جنوب غرب خلخال، در ارتفاع 1600 متری قرار دارد و از 7 تالار و اتاق تشکیل شده است. آثار یافت شده در آن نشان‌دهنده زندگی انسانی در دیرزمان است.
- دشت شقایق و ییلاق دشته: در ماه‌های اردیبهشت و خرداد، طبیعت تماشایی جاده اسالم به خلخال، لباسی از گل‌های شقایق بر تن می‌کند و با غرق شدن در مه، شگفتی خاصی را به نمایش می‌گذارد. بخشی از این دشت‌ها در ییلاق کرمون و بالاتر از ییلاق متش واقع شده‌اند. ییلاق دشته نیز در جاده زیبای اسالم به خلخال، حتی در تابستان نیز خنک و گاهی سرد است و تا چشم کار می‌کند گل‌های سفید بابونه روییده‌اند.
میراث کهن: ردپای تاریخ در دل طبیعت
خلخال سرزمینی باستانی است و شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این منطقه حداقل 12 هزار سال قدمت دارد. از برجسته‌ترین آثار تاریخی آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گورستان تاریخی شمس‌آباد: نزدیک رودخانه قزل اوزن، با قدمتی 1300 ساله، نشان‌دهنده اصالت و قدمت منطقه است.
- حمام نصر: بنایی از دوره قاجار، در کنار رودخانه نورعلی چای و بازار شهر، با سبک معماری جالب، اشکال و گچ‌بری‌های جذاب.
- پل پردلیس: در بخش کم‌عرض رودخانه قزل اوزن قرار گرفته و در گذشته 9 دهانه داشت که اکنون 5 دهانه آن باقی مانده است. این پل، راه ارتباطی میانه به اردبیل در گذشته‌های دور بوده است.
- خانه نصیری: قدمت ساخت این خانه به قرن 10 تا 13 هجری قمری باز می‌گردد و معماری قدیمی آن، سبک زندگی مردم منطقه در گذشته را به تصویر می‌کشد.
- پل معلق پیرتقی: بر روی رودخانه قزل اوزن، این پل رویایی و تاریخی از قرن 19 میلادی پابرجاست و عبور از آن بسیار هیجان‌انگیز است. اطراف آن را دشت‌های زیبا و سرسبز فرا گرفته است.
- قلعه خشتی گیلوان: یکی از بهترین نمونه‌های معماری کهن ایرانی که با خشت و گل ساخته شده و صدها سال فرهنگ و تمدن را در خود جای داده است. (یک منبع دیگر اشاره کرده که قلعه خشت گلی در روستای خلر است و به اشتباه بنام گیلوان ثبت شده است).
اوج معنویت: اماکن مقدس خلخال
- امامزاده عبدالله کلور: در 25 کیلومتری جنوب خلخال، مکانی مقدس برای مردم و از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. چشمه‌ای با آب زلال، رودخانه شاهرود و کوه‌های سربه‌فلک کشیده اطراف، بر جذابیت آن می‌افزاید.
- امامزاده سید احمد معراجی: در روستای ایسبو، محل دفن سیدی عالم و فرزانه است که مردم برای زیارت و بهره‌بردن از فضای روحانی آن به این منطقه می‌آیند. در ایام عاشورا و تاسوعا، مراسم عزاداری باشکوهی در کنار آن برگزار می‌شود.
- زیارتگاه سید محمد صالح: این جاذبه مذهبی و تاریخی، با کاشی‌های زیبا و تزئینات خاص، فضایی روحانی و آرامش‌بخش را برای زائران فراهم می‌کند.
- زیارتگاه پیرتقی: در منطقه مشکول، نزدیک پل معلق پیرتقی، یکی از قدیمی‌ترین زیارتگاه‌هایی است که با وجود مخروبه شدن، نزد مردم محلی بسیار مقدس است.
تفریحات و ماجراجویی: تجربه بی‌نظیر در خلخال
خلخال، علاوه بر دیدنی‌های طبیعی و تاریخی، فرصت‌های بی‌نظیری برای تفریح و ماجراجویی نیز ارائه می‌دهد:
- رانندگی در مسیری رویایی: لذت رانندگی در جاده اسالم به خلخال.
- کوهنوردی: مسیر اسالم به خلخال یکی از معروف‌ترین مسیرهای کوهنوردی است که در فصول بهار، تابستان و تا نیمه پاییز بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. این مسیر از ارتفاع 2100 متری به 330 متری می‌رسد. قله آق داغ نیز مقصدی جذاب برای کوهنوردان است.
- جنگل‌نوردی: از روستای نهالستان پیرسون (20 کیلومتری اسالم به خلخال) می‌توان وارد جنگل شد و به دره اشراف با چشم‌اندازی بهشت‌گونه رسید.
- دوچرخه‌سواری: برخی ترجیح می‌دهند مسیر جاده مالرو را با دوچرخه طی کنند و تجربه‌ای متفاوت داشته باشند.
- پیک‌نیک و عکاسی: طبیعت زیبای جاده و مناطق اطراف خلخال، نقاط متعددی را برای برپایی پیک‌نیک و ثبت تصاویر خاطره‌انگیز فراهم می‌کند.
- خوشگذرانی خوشمزه: رستوران‌های بین‌راهی در جاده اسالم به خلخال، گوشت کشتار روز را بدون یخچال در هوای آزاد آویزان می‌کنند. می‌توانید گوشت را سفارش داده و در همان‌جا کبابی کنید و تنها هزینه گوشت را بپردازید.
- آب‌گرم کوثر: چشمه آب‌گرمی در شهر گیوی (مرکز شهرستان کوثر) که برای مصارف درمانی پوست و بیماری‌هایی مانند روماتیسم مناسب است.
- منطقه تفریحی گردشگری ازناو: این منطقه به دلیل چشمه ازناو، قله ازناو، باغ‌های سرسبز، هوای معتدل تا سرد و میوه‌های خوشمزه، یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری خلخال است.
- منطقه گردشگری فینارود: منطقه‌ای کوهستانی و خوش‌آب‌وهوا در نزدیکی روستای خوجین، با آبی زلال و طبیعتی بکر.
- جشنواره ورزش‌های زمستانی: هر ساله در بهمن‌ماه در منطقه اندبیل برگزار می‌شود و شامل رشته‌هایی مانند کوه‌پیمایی، تیوپ‌سواری، تیراندازی، اسکی سرعت و ساخت تندیس‌های برفی و یخی است.
طعم خلخال: سفری برای شکم‌گردها
سفر به خلخال بدون چشیدن طعم غذاهای لذیذ و متنوع محلی آن کامل نمی‌شود. این منطقه مقصدی عالی برای شکم‌گردی است.
- غذاهای محلی:
- آیران آشی (آش دوغ): با دوغ محلی، سبزیجات معطر و حبوبات تهیه می‌شود.
- آش میوه: ترکیبی از میوه‌های خشک‌شده (مانند زردآلو و آلبالو)، گوشت و حبوبات.
- نان زرین: با آرد گندم و برنج، گردو و شکر تهیه می‌شود و طعمی خاص دارد.
- اریشه: نوعی ماکارونی سنتی با رشته پلویی، گوشت و لپه.
- باسترما پلو: شبیه به ته‌چین با ترکیب مغز گردو و مرغ.
- یارما پلو: از دیگر گزینه‌های محبوب.
- خشیل: دسری مخصوص شب یلدا با آرد، شکر، کره محلی و عسل.
- خورش زغالا قیله: ترکیبی منحصربه‌فرد از گوشت، گردو، لپه، زغال خشک و سبزیجات.
- محصولات محلی: مردم بومی در میان راه، محصولات خود را عرضه می‌کنند که عسل، نان محلی، محصولات کشاورزی و لبنی معروف‌ترین آن‌ها هستند. عسل طبیعی این منطقه، حاصل شهد گل‌های وحشی کوهستان و یکی از مرغوب‌ترین انواع عسل کشور است. میوه‌های تازه فصلی مانند سیب، گلابی، زردآلو، انگور و شاتوت و همچنین گیاهان دارویی مانند گیلدیک و قیزیل گول نیز از سوغاتی‌های خوشمزه خلخال به شمار می‌روند.
- رستوران‌ها و کافه‌ها: خلخال گزینه‌های متنوعی برای هر سلیقه‌ای دارد. رستوران‌های سنتی مانند کبابی قاضی‌پور، رستوران صادق‌زاده، نون و نمک، منصوری و دربار آذربایجان برای تجربه غذاهای اصیل محلی پیشنهاد می‌شوند. فست‌فودهای 2020 و نون پنیر برای دوستداران فست‌فود، و کافه‌های برکه، سین و یاشیل برای استراحت و نوشیدنی‌های گرم مناسب هستند.
مهمان‌نوازی خلخال: اقامت و فرهنگ
مردم خلخال، با مهربانی و گشاده‌رویی بی‌مانندشان، سفری به‌یادماندنی را برای شما رقم می‌زنند. خلق‌وخوی مردم صمیمی و آرام است؛ ساده‌زیستی، احترام به دیگران و مهمان‌نوازی از ویژگی‌های بارز آنان است.
- اقامت: اگر هوس شب‌مانی در طبیعت بکر را دارید، نیازی به هتل‌های چند ستاره نیست، زیرا چیزی نصیبتان نمی‌شود. می‌توانید از خانه‌ها و کلبه‌های اجاره‌ای مردم محلی استفاده کنید. بسیاری ترجیح می‌دهند شب را در دل طبیعت بگذرانند و اقامتی متفاوت را تجربه کنند، که محل‌های مناسب کمپینگ، به‌ویژه در مناطق روستایی و عشایرنشین، به راحتی پیدا می‌شود. در خود شهر خلخال، گزینه‌های اقامتی شامل هتل‌هایی مانند هتل فلور، هتل جهانگردی خلخال و هتل پرنیان (اغلب دو یا سه ستاره) و اقامتگاه‌های بوم‌گردی مانند بام خلخال برای تجربه زندگی محلی و آشنایی با فرهنگ بومی وجود دارد. اجاره ویلای خصوصی نیز گزینه‌ای مناسب برای سفرهای خانوادگی است. با این حال، امکانات گردشگری در جاده اسالم به خلخال محدود است و تنها شامل رستوران‌های بین‌راهی، سوپرمارکت و کلبه‌های محلی می‌شود که کیفیت خدمات آن‌ها همیشه در حد مطلوب نیست.
- فرهنگ و آیین‌ها: خلخال تنوع زبانی منحصربه‌فردی دارد، از جمله ترکی آذربایجانی، کردی کرمانجی و تاتی (که در شاهرود، خورش رستم و سنجبد شرقی شنیده می‌شود).
- تکم‌گردانی: نمایشی سنتی با استفاده از عروسک تکم که چند هفته پیش از نوروز آغاز شده و حال‌وهوایی شاد به منطقه می‌بخشد.
- چهارشنبه‌سوری: با آداب خاصی از جمله هدیه دادن خانواده عروس به خانواده داماد و تهیه غذاهای محلی مانند شش‌انداز، پلوماهی و شیربرنج برگزار می‌شود.
- جشنواره رغایب (جشن آرزوها): هر سال در اولین جمعه ماه رجب کنار امامزاده عبدالله کلور برگزار می‌شود و شامل پخت انواع سوغاتی‌های محلی (حلوای طبقی و ضیابری)، نمایشگاه صنایع دستی و اجرای بازی‌ها و آوازهای سنتی است.
- فستیوال ورزش‌های زمستانی: در بهمن‌ماه هر سال در منطقه اندبیل برگزار می‌شود.
برنامه‌ریزی برای سفری بی‌نظیر: نکاتی برای تجربه بهتر
- بهترین فصل سفر: جاده اسالم به خلخال در هر فصل زیبایی‌های خاص خود را دارد.
- بهار: بهترین زمان برای تماشای دشت‌های پرگل، به‌ویژه دشت شقایق‌ها در ماه‌های اردیبهشت و خرداد است. هوای خنک و مطبوع آن، طبیعتی زنده و چشم‌اندازهای سبز را هدیه می‌دهد.
- تابستان: هوایی خنک و دلپذیر برای فرار از گرمای شهرها دارد.
- پاییز: با رنگین شدن برگ درختان، طبیعتی هزار رنگ را به نمایش می‌گذارد و فضایی آرام و دلنشین برای مسافران فراهم می‌کند.
- زمستان: سرمای هوا و بارش برف باعث می‌شود که در برخی روزها جاده بسته باشد. اگر قصد سفر در زمستان را دارید، حتماً وسایل مورد نیاز خودرو (مانند زنجیر چرخ) را همراه داشته باشید و از باز بودن جاده مطمئن شوید. همچنین، سفر در زمستان ممکن است نیازمند اجاره ماشین شاسی بلند باشد تا سفری ایمن و بدون دردسر را تجربه کنید.
- راه‌های دسترسی:
- خودروی شخصی: بهترین انتخاب برای لذت بردن از رانندگی و توقف‌های مکرر برای عکاسی و لذت بردن از مناظر است. می‌توانید از تهران به خلخال (حدود 427 تا 600 کیلومتر، 5 تا 7 ساعت) یا از اردبیل (حدود 118 کیلومتر، 2 ساعت)، آستارا (حدود 150 کیلومتر، 3.5 ساعت) یا سرعین (حدود 147 کیلومتر، 2.5 ساعت) به خلخال سفر کنید.
- هواپیما: خلخال فرودگاه ندارد، اما می‌توانید به فرودگاه‌های اردبیل (134 کیلومتر) یا رشت (140 کیلومتر) پرواز کرده و سپس با خودرو به خلخال بروید.
- اتوبوس و قطار: می‌توانید تا تالش یا اسالم با اتوبوس/قطار رفته و سپس با اتوبوس بین‌شهری مسیر اسالم به خلخال را طی کنید.
- حمل‌ونقل در خلخال: اصلی‌ترین وسایل حمل‌ونقل درون‌شهری، تاکسی‌های پلاک زرد و آژانس‌های تلفنی هستند. اجاره خودرو با راننده برای گروه‌های گردشگری نیز موجود است. ترافیک به طور کلی روان است.
- توصیه‌های مهم سفر:
- جاده اسالم به خلخال بسیار پیچ در پیچ و دارای دره‌های عمیق است، بنابراین احتیاط در رانندگی بسیار ضروری است.
- در برخی نقاط، به‌ویژه پس از اتمام قسمت جنگلی، آسفالت جاده وضعیت نامناسبی دارد. (برخی کاربران در خرداد 1404 گزارش داده‌اند که جاده در حال آسفالت‌ریزی مجدد بوده است).
- با باک پر وارد جاده شوید، زیرا هیچ پمپ بنزینی در مسیر وجود ندارد و برای بنزین زدن باید به اسالم یا خلخال برسید.
- به دلیل تنوع آب‌وهوایی، حتی در تابستان نیز ممکن است به لباس گرم نیاز پیدا کنید.
- در مناطق روستایی و ییلاقی، دسترسی به خدمات پزشکی ممکن است محدود باشد.
- با وجود این محدودیت‌ها، خلخال یکی از امن‌ترین شهرستان‌های ایران محسوب می‌شود.
سخن آخر
خلخال، با جاده‌های مه‌آلود و مناظر رازوارش، سرزمینی است که رویاها را به واقعیت تبدیل می‌کند. از دشت‌های گل‌گون در بهار تا جنگل‌های هزار رنگ در پاییز و کوه‌های پوشیده از برف در زمستان، و با مردمان مهربان و غذاهای لذیذش، این شهر تجربه‌ای رویایی و فراموش‌نشدنی را برای هر مسافری رقم می‌زند. به جای نشستن و رویاپردازی، کوله‌بار ببندید و به قلب این رویا قدم بگذارید، زیرا خلخال منتظر است تا داستان‌های خود را در آغوش مه با شما به اشتراک بگذارد.
پاسخ‌ها